"भारतीय संस्कृती " ह्या जाणिवेमागे खपल्या चढवून वागणारे फेसबुक लाईक.......

 "भारतीय संस्कृती " ह्या जाणिवेमागे खपल्या चढवून वागणारे  फेसबुक लाईक  मध्ये अडकून  आणि गुंतवून ठेवलेले , बसलेले  अडथळे इतके खोलवर समाजात पसरले आहेत .
कि  साधे ऍप्रिसिएशन म्हणूनही 

गानसरस्वती  किशोरी आमोणकर  

ह्यांच्या  

"हयातीत "

"हि आपली  भारतीय संस्कृती" 

  ^^^^^^^^^ 

ह्या तीव्रतेने

 त्यांच्या गायनाची एकही क्लिप माझ्या रनिंग वॉल वर  नाही .  

थोडी निसटती  आठवण ओळख - कधीतरी मयुरेश नामक मित्राकडून झाली असावी पण ,इतकी कि  खरंतर तिला अंतर आहे जाणीव म्हणून शब्दात रूपांतर करण्यास पण ,

असो .. पण त्याच्या आवाजात त्याला सुरांचा गंध असल्याचे आपण ऐकू  शकतो.
 त्याही अगोदर  थोटकी माहिती वर्तमानपत्र  , नेट  अशा माध्यमांमधून झाली असल्याची जाणीव आहे .. कदाचित तो क्षण टिपायला मीच  कमी पडलो असेनही .........

 पं . कुमार गंधर्व , पं .  भीमसेन  जोशी  काहीप्रमाणात ऐकले , माहितीपटातून पाहिलेही . पण , जेव्हा मला कुठेतरी समजले कि त्या संपूर्ण गायनाची प्रक्रिया हि कुठेतरी त्या दिग्गजांच्याहि स्वतःच्या शोधाची एक समांतररित्या रित्या एक सुरु असलेली प्रक्रीया असते . तेव्हा, त्यामधील त्यांनी गाठलेल्या दिव्यत्वाची जाणीव जाणवूनही माझा ^ त्यांच्यामधील रुचि थोडी कमी झाली . 

कारण ,माझा स्वतःचा व्यावहारिक गुंतागुंत आणि स्वतःचा चित्रप्रवास, प्रक्रिया  ह्यामधील स्वत्व शोधणे आणि त्यामधील झगडा 

^ हा वर्तमानाशी होता आणि आहे .
असेलही . 

असच ,आणखी एक म्हणजे श्री . विजय तेंडुलकर  हे मराठीमधील  मानांकित लेखक . त्यांची काही पुस्तके, नाटकं  ^ वाचण्यापाह्ण्यात हि आली पण , 
त्यांचे " कन्यादान " नाटक पाहिले 
खूप खूप  आवडले  ....... 
 श्री तेंडुलकर हे एक व्यक्ती म्हणून त्यांचे लेखनामागील स्वत्व जेव्हा मला जाणवले किंबहुना त्यांच्या कदाचित पाहिलेल्या मुलाखतीमधून  जाणण्यासही मिळाले.  
^ तेव्हा
 त्यांना न भेटता आल्याची हळहळ  सतत मनात असते . 
  असेलही . 
 ते स्वत्व माझ्या बौद्धिक कौशल्या चा परीघ विस्तारत 
 जाणिवेत आहे . 

" त्यांचे  सामान्य माणूस आणि त्याच्या दैनंदिन  आयुश्यानुभवातून नैसर्गिकपणे भिनणारी संघर्षवृत्ती ह्याबद्दल असणारी आणि ती समजून घेऊन त्याबद्दल येणारी आत्मीयता आणि  आदरयुक्त जाणीव  "
 हि त्यांच्या ग्रीक  राजासदृश्य  गोऱ्या  चेहऱ्यावरील भारदस्त  दरारा 
पण ,  
त्यास तोंड न देता त्यांच्या  त्यांना वाटणाऱ्या सामान्य माणसाच्या आयुष्याबद्दल  असणाऱ्या जाणिवेस 
माझ्या मनात रुजवत 
^ वर 
  न भेटता येण्याची खंत सतत
^ वर  राहते . 

सद्य परिस्थितीत . 

भारतीय / पाश्चात्य असा वरवर फरक करू पाहणारे तोंडघाशी पडतील . 
जेव्हा त्या भेदाच्या असलेल्या मुळ शोधण्याची गरज पडेल .  
मला हा  भेद आवडत नाही . 
भेदाने वरचढ चढू पाहणारी  संस्कृती 
आपली संस्कृती  
एकाधिकारी  आहे का? 
कि सर्वाना सामावून  विनम्रतेने व्यापून समृद्ध करणारी आहे?
ह्यात वाद/ प्रतिवाद 
प्रतिवाद 
मला  काही त्यात रुची नाही 
. 

किंबहुना माझा तो मार्ग नाही. 

 माझा प्रेरणास्थान 
"निसर्ग "
आणि 
ह्या तत्त्वावरच 
भारतीय संस्कृतीची मुळे खणून काढण्यापेक्षा पाश्चात्यांनी येऊन रोवलेले हे virtual  रोप  त्याची मुळे खोलवर आधीच गेलेली असताना ते तोडण्यापेक्षा त्यातूनच हे आव्हान आता माझ्यासोबत आहे . 
ह्याचा कोण आनंद  :)

गानसरस्वती किशोरी आमोणकर 


ह्यांच्या गायकीतला भाव 
हाच 
"भारतीय संस्कृती" 
कारण ,
आता माझ्या आईची सोबत . 

शेवटी  राहून  जे टिकेल 

ह्या मानसिकतेपेक्षा .. 
 जे वटवृक्षासारखं वाढतं राहिलं 
ज्याच्या छायेखाली आपण वाढत आहोत . 
त्याचे एक पान साधं शेअर करता येत नाहि आलंय मला 
अभिमानाने ? 
ह्याची खंत मला जशी इतरांबाबतीत होते तशी आपल्याबाबतीत आता न होत असल्याची 
थोडी खंत .. 

    लॉरी बेकर , टागोर , क्ली , फ्रिदा , andy goldsworthy , jane goodall , अजिंठा / एलोरा , भारतीय लघुचित्र आणि ते  कलाकार , सत्यजित रे   , मूळ वारली ,
इ..  असे बरंच   आवडतात मला 

का?  

 आणि,नवीन आलेला प्रत्येक movie सुद्धा  पाहायचा असतो मला . 
 अर्ध्यावर सोडून जावा लागला तरीही .. 
तार्कोव्हस्की , बर्गमन , चॅप्लिन , स्पीलबर्ग  
सर्व सर्व आवडतात . 
कारण, माझ्या जाणिवेत ह्यांनी त्यांच्या संस्कृतीशी नाळ जोडणारी आणि त्यातील बारकावे  दाखवत राहून  केलेली कामे हि त्या सर्वात राहूनच केली असतात ,  
त्याच्या  लेव्हल्स वेगळ्या असतीलही पण,
 त्यात कुठल्याही संस्कृतीला कमी लेखून ते काम नसते . 
कारण , त्यांत एक साम्य नक्कीच आहे. 

" भाव "


 गानसरस्वती  किशोरी आमोणकर 

ह्यां
कुठेतरी एक ग्लोबल परिणाम दाखवून देण्याचे सामर्थ्य 

आता मला गानसरस्वती  किशोरी आमोणकर ह्यांच्याबद्दल मुखत्वे इतकी तीव्रता का जाणवली ?
कारण,  माझ्या चित्रकलेतील भावविश्वाशी 
गानसरस्वती  किशोरी आमोणकरांचा . 
विचारध्यास    
ह्याशी 
भावबंध जुळण्याचे 
vibrations .
हा भारतीय संस्कृती चा 
गाभा

ह्याबाबतीत 
  (पॉली ) च्या  चित्रांसंबंधीत माझ्या जाणिवेत महत्वाची बाब आणि त्याबद्दलची ओढ 
ह्याचा एक  तीव्र धागा  म्हणजे ,
 che...............
 चित्र हे  त्याने निश्चित केलेल्या पृष्ठभागावर स्वतःचे अबाधित्व स्वतः प्रवास करीत असते . आणि त्या प्रक्रियेतील  
त्याचा नम्रपणा , त्याची ऋजुता स्पष्ट करीत घडवणारा/ घडणारा 
 ठामपणा . 

  सुरांमागील भाव , सुरांचा  भाव ,   भावार्थ  
जे शब्दांमधील  किंवा शब्दसही व्यापून उरतील अशा गाभ्यापर्यंत जाणारा आणि 
प्रेक्षकांस त्या व्याप्ती चा अनुभव करून देण्याचा  आत्मविश्वास . 
त्याची विविध आवर्तने , पोत ह्यांद्वारे उमलणारा भावार्थ . 
जो तितकाच विनम्र 
पण ,
ठाम 

पुन्हा  

गानसरस्वती किशोरी आमोणकर 

हा इशाराही द्यायला विसरत नाहीत . 

जो मला स्पर्श करून गेला 
किंबहुना ह्यास सहज सिद्ध हि करता येऊ शकेल गरज पडल्यास 
तो म्हणजे पाश्चात्य लोकांच्या चिवटपणाबद्दल 
जर का त्यांना ह्या स्वरभाषेतला हा गाभा समजला तर तो मिळवल्याशिवाय 
( जो कोणाची खरतर मालकी नाही) 
ते राहणार नाहीत . ( हे  आव्हानच माझ्याकरिता आता खरतर नाहीच )

हे असे  . . . . . . . . . .  

उद्या  माझ्या ताईचा  वाढदिवस  खरतर बाबासाहेब आंबेडकर  यांची जयंती असल्यामुळे 
 (त्यांना मनापासून वंदन )
हा एकमेव  वाढदिवस माझ्या  लक्षात असतो  . 

अजरामरच आहे माझी ताई 

असो ......... :) 

 (वाचल्यास काही चूक असेल तर क्षमस्व )